تصويب اساسنامه‏ صندوق حمايت از پژوهشگران كشور

شوراى عالى انقلاب فرهنگى، به منظور انطباق پژوهش‏هاى علمى كشور با الويت‏هاى توسعه علم و فناورى، اساسنامه صندوق حمايت از پژوهشگران را تصويب كرد.
اساسنامه اين صندوق، به پيشنهاد شوراى پژوهش‏هاى علمى كشور و در نشست هفتم مردادماه شوراى عالى انقلاب فرهنگى به رياست سيدمحمود هاشمى شاهرودى به تصويب رسيد.
ساماندهى توليد علم و فناورى و آماده‏سازى بستر اجرايى آن جهت رسيدن به توسعه پايدار كشور و ارائه كمك و خدمات حمايتى مادى و معنوى به پژوهشگران ايرانى، اعم از حقيقى و حقوقى براى شكوفايى امورتحقيقاتى در راستاى توليد علم و فناورى، از ديگر اهداف صندوق حمايت از پژوهشگران عنوان شد.
براساس اين مصوبه نوع فعاليت صندوق، انجام حمايت‏هاى مالى و معنوى همه‏جانبه از پژوهشگران ايرانى در داخل و خارج از كشور براى ارتقاى كمى و كيفى توليد علم و توسعه فناورى است.
هيأت امناى صندوق، اعضاى شوراى پژوهش‏هاى علمى هستند و رياست آن نيز بر عهده معاون اول رئيس جمهورى است. براساس اين گزارش، در سال جارى هيأت دولت مبلغ 20 ميليارد ريال اعتبار را براى شروع فعاليت اين صندوق تخصيص داده است.

جوايز سالانه‏ كنگره اسلامى كانادا

كنگره اسلامى كانادا CongressIslamicCanadianThe در نظر دارد در سال 2003 نيز جوايزى را در زمينه‏هاى زير توزيع كند.
اين كنگره طى فراخوانى براى دريافت اسامى كانديداهاى واجد شرايط، اعلام آمادگى كرده است و برندگان جايزه خود را روز دوشنبه مورخ بيست اكتبر 2003 در ضيافت شام سالانه اين كنگره در اتاوا دريافت خواهند كرد.
- جايزه صلح 2003 به فردى تعلق مى‏گيرد كه در زمينه تحكيم عدالت اجتماعى در كانادا يا صلح و عدالت در جهان تلاش برجسته‏اى كرده باشد.
- جايزه عالى روزنامه‏نگاران به يكى از روزنامه‏نگاران حرفه‏اى كانادايى اهدا مى‏شود.
- جايزه عزيزا... محمد يوسف (يوم الذكره): اين جايزه به مبلغ پانصد دلار به يكى از دانش‏آموزان يا دانشجويانى تعلق مى‏گيرد كه بهترين مقاله (حداكثر در 1000 كلمه) را در مورد قربانيان مسلمان جنگ نوشته باشد.
- جايزه رسانه‏هاى جامعه مسلمانان به يكى از روزنامه‏نگارانى كه خدمت حرفه‏اى برجسته‏اى براى جامعه مسلمانان انجام داده باشد، تعلق مى‏گيرد.
- جايزه رسانه‏هاى جامعه جوانان خديجه: اين جايزه نيز به مبلغ پانصد دلار به يكى از روزنامه‏نگاران جوان كانادايى كه خدمت برجسته‏اى براى جامعه مسلمانان انجام داده باشد، تعلق خواهد گرفت.
- جايزه خدمات اجتماعى: اين جايزه به يكى از كسانى تعلق مى‏گيرد كه زندگى خود را صرف خدمت به جامعه مسلمانان كانادا كرده است.
- جايزه جامعه جوانان حضرت محمد(ص): اين جايزه به مبلغ پانصد دلار به يكى از جوانان كه خدمتى استثنايى براى جامعه مسلمانان كانادا انجام داده باشد، تعلق مى‏گيرد.
- جايزه مساجد: اين جايزه به يكى از مساجد كانادا كه به لحاظ معمارى و طراحى و همچنين برنامه‏هاى متنوع به ويژه در ارتباط با بانوان و جوانان، موفق به جذب مخاطبين شده است، اعطا مى‏شود.
معرفى كانديداها بايستى از طريق پست الكترونيك يا ارسال نامه صورت گيرد. ارسال اطلاعاتى در قالب يك مقاله 500 كلمه‏اى در مورد كانديدا يا كانديداها و توضيح در مورد اين كه چرا كانديداى موصوف، مستحق دريافت جايزه است، ضرورت دارد.
اطلاعات بيشتر در سايت اينترنتى نمايندگى فرهنگى ايران در كانادا به نشانى com.farhangeiran.www در دسترس است.

بررسى وضعيت ديندارى مردم‏

بر اساس گفته رئيس ستاد اقامه نماز وزارت آموزش و پرورش به منظور سنجش ديندارى مردم و مقايسه آن با سال‏هاى گذشته بايد تحقيقات و پژوهش‏هاى گسترده صورت گيرد، در كشورهاى غربى هر سال تحقيق و پژوهش در زمينه وضع ديندارى مردم و مقايسه آن با سال‏هاى گذشته انجام و مورد بررسى قرار مى‏گيرد.
اين در حالى است كه در كشورهاى خاورميانه و مشرق‏زمين بررسى و سنجش ديندارى مردم بسيار كمرنگ است. وى اظهار داشت: متفكران به چهار بعد اعتقادى، احساسى، مناسكى و پيامدى براى سنجش ديندارى در بين جوامع و اديان مختلف معتقد هستند. وى گفت: با توجه به اين كه اجزاء دين از نظر اهميت داراى يك وزن نيستند بنابراين اگر مى‏توانستيم با استفاده از روش علمى مختصات هر بخش از دين را در نقشه كلى دين تعيين كنيم به بسيارى از شبهات جوانان در خصوص ديندارى پاسخ داده مى‏شد.
از دوران پس از انقلاب تا دهه 70 هيچ‏گونه تحقيقى كه وضع ديندارى مردم را مشخص كند در كشور صورت نگرفته است اما از دهه 70 به بعد هفت پژوهش انجام شده و سطح ديندارى را مورد بررسى قرار داده است.
براساس يكى از تحقيقات با عنوان «سنجش ديندارى بين دختران و پسران مقطع متوسطه» جوانان در بعد اعتقادى كمترين مشكل را داشتند. وى تصريح كرد: بنابر نتايج به دست آمده از اين تحقيق، در حدود 80 درصد افراد مورد مطالعه بعد احساسى و ارتباط با خدا قوى بوده است.
از ميان فرايض دينى، بعد مناسكى و تمايل به نماز به ويژه نماز ظهر در بين دختران و پسران مقطع متوسطه بيشتر بوده است. در تحقيق ديگرى تحت عنوان «سنجش بزهكارى در بين دختران و پسران دوره متوسطه» مشخص شد كه 70 درصد آنان گرايش به تقلب و شمارى نيز به مواد مخدر تمايل داشته‏اند. وى خاطرنشان كرد: هر چه سطح ديندارى مردم بالاتر رود ميزان بزهكارى و جرم و جنايت در جامعه نيز پايين خواهد آمد.

سازمان ملل‏ حكومت حضرت على(ع) را نمونه خواند

به نوشته روزنامه جهاد چاپ پاكستان، در گزارش سازمان ملل از حكومت اميرالمؤمنين حضرت على(ع) تمجيد شده و به كشورهاى عرب توصيه كرده است براى تشكيل حكومت خوب، حكومت حضرت على(ع) را نمونه و الگو قرار دهند. در گزارش پيشرفت سالانه سازمان ملل آمده است، طرز حكومت على(ع) بهترين طرز حكومت است كه در حكومت او حاكم و مردم برابر و عدل و انصاف حكم فرما بوده و بديها و بى نظمى‏ها نفى مى‏شد. در گزارش آمده است كه بيشتر كشورهاى منطقه در ارزشهاى جمهورى، طرز عمل سياسى، حقوق زنان، آموزش و برنامه‏هاى رشد و توسعه عقب مانده‏اند. در گزارش آمده كه حضرت على(ع) بعد از اينكه به خلافت رسيد مردم را به حق دعوت كرده و قبل از آنها خود به آن عمل كرد. و احكام او بيشتر زبانى نبوده بلكه عملى بود. اگر كشورهاى عرب مى‏خواهند پيشرفت كنند بايد از حكومت حضرت على(ع) پيروى كنند.

نگرش مذهبى‏ زنان نسبت به مردان‏

نتايج يك پژوهش در دانشگاه‏هاى با هنر و علوم پزشكى كرمان نشان مى‏دهد كه نگرش مذهبى زنان از مردان قوى‏تر است.
در اين پژوهش، اميدوارى، خوش بينى به آينده و توكل به خالق، در دانشجويان با نگرش مذهبى قوى، بيش از 90 درصد مشاهده شد و يأس، نااميدى و بدبينى دانشجويان با نگرش مذهبى ضعيف، بالاى 90 درصد است.
نتايج اين پژوهش همچنين نشان مى‏دهد كه 49 درصد دانشجويان دانشگاه «باهنر» داراى نگرش مذهبى قوى، 30 درصد متوسط و 21 درصد ضعيف بودند.
در خلاصه نتايج اين تحقيق كه درهمايش «تبيين نقش انسان سالم در توسعه پايدار» در تهران ارائه شد بيانگر اين است كه «نگرش و باورهاى مثبت در زنان ضمن اينكه در همسران و چگونگى نگرش فرزندانشان مؤثر است، مى‏تواند در كسب رفتارهاى تضمين كننده سلامت جامعه مفيد باشد. زمانى كه انسان‏ها از باورها و نگرش‏هاى منفى رها شوند آزاد و رها هستند و در مسير تعالى قرار مى‏گيرند.»
سازمان بهداشت جهانى نيز راهبرد رسيدن به سلامت پايدار در جامعه را در اتخاذ شيوه زندگى بهينه كه اصولاً و تحقيقاً متأثر از مسائل شخصى يعنى نگرش‏ها و باورهاى هدايت شده و مثبت است، مى‏داند.
مهمترين مشكل تغيير نكردن زمينه‏هاى روان و متعاقب آن رفتار را عادات و شرطهاى ناسالم، عدم توجه به اهميت تمرين و تكرار و نبود طلب خودشناسى و دگرگونى است و زير ساختار تحقيق سلامت و ارتقاء آن را در چيزى جز باور و نگرش انسان نمى‏توان تغيير داد.»
باورها و نگرش‏هاى مثبت در قالب تبادل نظرهاى فردى و گروهى مى‏تواند در ارتباطات و تعامل انسان‏ها، قوى و پويا شود.

برخى نتايج موج دوم پيمايش‏ ارزش‏ها و نگرش‏هاى ايرانيان‏

- يك سوم مردم اخبار سياسى را به ميزان زياد دنبال مى‏كنند و دوسوم نيز تا حدى و يا به ميزان كم اين اخبار را پى مى‏گيرند.
- 34 درصد پاسخگويان معتقدند حيثيت افراد در جامعه به ميزان زيادى محترم شمرده مى‏شود.
- 59 درصد پاسخگويان معتقدند زنان به اندازه مردان بايد در تأمين مخارج خانواده سهيم باشند.
- 93 درصد معتقدند كه اعتياد در پنج سال اخير بيشتر شده است و 88 درصد معتقدند كه در پنج سال آينده اين رقم افزايش پيدا خواهد كرد.
- 80 درصد با حمايت از مستضعفين جهان موافق بودند.
- 88 درصد مردم معتقدند فاصله ميان فقير و غنى شدت يافته است و تنها 5 درصد معتقدند اين فاصله تغيير نكرده است.
- بيشترين اعتماد به معلمان (77 درصد) و استادان دانشگاه (70 درصد) و كمترين اعتماد به بنگاه‏داران (4 درصد) ابراز شده است.
- 26 درصد پاسخگويان در منزل رايانه (كامپيوتر) دارند.
- 60 درصد از پاسخگويان معتقدند كه قانون در مورد مردم و مسئولان به طور يكسان اجرا نمى‏شود و 8 درصد به برابرى قانون ميان مردم و مسئولان اعتقاد دارند.
- 32 درصد به صورت مرتب در هيأت‏هاى مذهبى شركت مى‏كنند و 35 درصد به ندرت در آن هيأت‏ها شركت مى‏كنند.
- 35 درصد پاسخگويان به صورت مرتب به زيارت اماكن متبركه و مذهبى مى‏روند كه اين نسبت در ميان 23 درصد پاسخگويان پايين است.
- 68 درصد افراد بيشتر اوقات صدقه مى‏دهند. 35 درصد مردم به طور مرتب در مجالس روضه شركت مى‏كنند و اين در حالى است كه ميزان مشاركت 25 درصد افراد در مجالس روضه پايين است.
- 59 درصد پاسخگويان معتقدند وجدان كارى در جامعه ما به ميزان كمى رعايت مى‏شود.

زينبيّه و دوره «علم اديان تطبيقى»

اخيراً مراسم اختتام دوره «علم اديان تطبيقى»، طى برنامه‏هاى ويژه‏اى در مركز آموزش زبان فارسى در منطقه زينبيه وابسته به رايزنى فرهنگى ايران در سوريه، در دمشق برگزار گرديد.
در مراسم پايانى مسئولان و نمايندگان دفاتر مراجع عظام در زينبيه و طلبه‏هاى علوم دينى و شركت‏كنندگان در دوره حضور داشتند.
اين دوره به مدت يك سال و با ميانگين 3 ساعت در هفته ادامه داشت. هدف از تشكيل اين دوره آموزش روش‏هاى مناسب براى تحقق گفت‏وگوى اديان بوده و شركت‏كنندگان از ملّت‏هاى مختلف من‏جمله: عربستان سعودى، عراق، تانزانيا، آمريكا، افغانستان و سوريه تشكيل گرديده بودند.

گفتگوى‏ فرهنگ صلح بين اديان(1) (كاتوليك و اسلام)

در 25 آوريل 2003 در جلسه‏اى كه در مركز فرهنگى در واشنگتن برگزار شد، آقاى فيتز جرالد اسقف اعظم و رئيس شوراى وابسته به پاپ جان پال دوم رهبر كاتوليكهاى جهان در امر گفتگوى بين‏المذاهب و همچنين آقاى دكتر عبدالعزيزساشدينا استاد برجسته دانشگاه ويرجينيا و شخصيت سرشناس در زمينه مطالعات مذهبى به ويژه اسلام، پيرامون گفتگوى فرهنگ صلح بين اديان، به ويژه بين كاتوليك و اسلام سخنرانى كردند.
در اين جلسه كه جمع كثيرى مسيحيان كاتوليك از جمله شخصيتهايى همچون كاردينال تئودورمك كريك از شهر واشنگتن دى سى و كاردينال ويليام كيلر از شهر بالتيمور (كه هر دو عضو برجسته كميته اسقف‏هاى اعظم در ارتباط با گفتگوى بين‏المذاهب‏اند) و برخى از شخصيتهاى مسلمان از جمله امام محمد بشار عرفات(بنيانگذار و رييس مؤسسه همكارى براى شناخت و تبادل فرهنگ تمدنهاى اسلام، مسيحيت و يهوديت شهر بالتيمور) حضور داشتند، سخنرانيهايى به ترتيب ذيل انجام شد:

1- مسيحيان و مسلمانان با هم فرهنگ صلح به وجود مى‏آورند

Christians)ofCultureaCreatingTogetherMuslims&
(Peace آقاى فيتز جرالد اسقف اعظم و رييس شوراى وابسته به پاپ جان پال دوم رهبر كاتوليك‏هاى جهان براى گفتگوى بين‏المذاهب ضمن بيان مقدمه‏اى در پيرامون مواردى از قبيل اشاعه فرهنگ گفتگو، مفاهيم گفتگو، ايجاد فرهنگ صلح، همكارى و مشاركت مسيحيان با مسلمانان و همچنين همكارى با ديگر مذاهب به تفصيل سخنرانى كرد. وى ابتدا اظهار داشت: امروز جامعه بشرى در شرايط بسيار دشوارى به سر مى‏برد، نتيجه حمله تروريستى 11 سپتامبر «جنگ عليه تروريسم» نه تنها موجب بمباران افغانستان شد، بلكه جنگ عليه عراق را نيز به ارمغان داشت. على‏رغم عدم موافقت سازمان ملل متحد و درخواستهاى مكرر پاپ جان پال دوم و بسيارى از رهبران مذهبى و هم‏چنين انبوه قابل توجهى از راهپيماييها و اعتراضات مردمى در سراسر جهان عليه جنگ، بمباران و تجاوز نظامى به عراق انجام گرفت. وى در ادامه افزود: هنوز از تأثيرات جنگ و اينكه چه تعداد از انسانها جان خود را از دست داده‏اند يا اينكه شالوده زيربنايى عراق چقدر ويرانى را متحمل شده است و همچنين تأثيرات اين جنگ بر منطقه و صدمات ناشى از آن بر روابط اسلام و مسيحيت تا چه اندازه است، تخمين مناسبى ارائه نشده است. آنچه در اين ميان قابل ذكر است، اين است كه مسيحيان و مسلمانان همصدا و به طور شفاف معتقدند نه عراق معرف اسلام است و نه بعضى از كشورهاى غربى معرف مسيحيت. لكن على‏رغم اين اعقاد و طرز تفكر مشترك، خطر عموميت بخشيدن به اين امر به قوت خود باقى است. متأسفانه پيش از اين جنگ، حادثه 11 سپتامبر به اندازه كافى باعث ايجاد وحشت در ميان جوامع مسلمان به ويژه در آمريكا و اروپا شده است و هر از گاهى با مردم به خاطر مسلمان بودنشان برخوردهاى بد و ناگوارى صورت مى‏پذيرفت. اين مسئله در ارتباط با افراد مذهبى و كسانى كه شكل و شمايل چهره خاورميانه‏اى دارند بارها رخ نموده است. از سوى ديگر گروههاى مسيحى و كليساهايى كه معتقد به ايجاد روابط ميان مسيحيان و مسلمانانند با درخواستهاى مكرر براى سخنرانى در جوامع محلى روبرو شده‏اند. به نظر مى‏رسد نياز به شناخت واقعى از اسلام بيش از پيش ملموس شده است. به هر حال مسلمانان نيز به اين نتيجه رسيده‏اند كه بايد جدايىِ اسلام از اعمال تروريسيت را به طور شفاف متذكر شوند. آنها شديداً خواهان معرفى نام خوب از اسلام‏اند و براى رسيدن بدان چشم انتظار همكارى همفكران مسيحى خودند و درست در زمانى
كه عده‏اى به دنبال اشاعه و ترويج فرهنگ و تفكر «برخورد تمدنها»يند ايران «گفتگوى تمدن‏ها» را به سازمان ملل پيشنهاد مى‏كند كه با اكثريت آرا به تصويب مى‏رسد. فيتز جرالد ضمن اشاره به اينكه وقايع اخير باعث نزديكى بيش از پيش مسيحيان با مسلمانان شده تصريح كرد: همين امر باعث ايجاد موقعيتهاى جديدى براى گفتگوى بنيادين بين پيروان مسيحيت و اسلام، به عنوان دو دينى كه روبروى يكديگر و در اطراف جهان گسترش يافته‏اند، حاصل شده است.
اين اسقف اعظم در ادامه دلايل و انگيزه‏هاى موجود براى گفتگو را چنين برشمرد: اولاً نياز به رابطه بين اسلام و مسيحيت در طبيعت جامعه‏شناسى و اجتماعى حاكم بر اين دو دين نهفته است، زيرا نه تنها جمعيت پيروان اين دو دين بسيارند بلكه در سراسر جهان گسترده‏اند. مسيحيت با جمعيتى حدود يك سوم و اسلام در حدود يك چهارم، مشتركاً بيش از نيمى از جمعيت جهان را به خود اختصاص داده‏اند. لذا پر واضح است كه روابط دوستانه و مسالمت‏آميز بين اين دو نه تنها براى خود آنها بلكه براى جهان از اهميت ويژه‏اى برخوردار است. ثانياً آموزشهاى اسلام و مسيحيت هر دو جهان شمول‏اند. لذا هر دو معتقدند با توجه به جهانى بودنشان بايد در سطح جهان گسترش، يابند و الحق هم كه گسترش يافته‏اند. اگر قرار بود كه جهان را بر حسب مذهب تقسيم‏بندى كنند، مسيحيت در يك طرف و اسلام در طرف ديگر جهان قرار مى‏گرفت.
امروز با توجه به تحركات و جابجايى جغرافيايى موجود در ميان جمعيت جهان بسيارى از مسيحيان به دلايل عديده در كشورهاى اسلامى و بسيارى از مسلمانان در غرب و در كشورهاى اروپايى، استراليا و آمريكاى شمالى به سر مى‏برند. به همين خاطر همزيستى مسالمت‏آميز اين دو دين در صورت توأم بودن با صلح، منافع بسيارى براى جامعه بشرى به ارمغان خواهد داشت.
وى در ادامه ضمن بيان اين كه روح و فضاى صلح و همزيستى مسالمت‏آميز منوط به ترويج تفكر فراگير فرهنگ اجتماعى، مذهبى و سنن گروههاى مختلف در سطح جهان است در ارتباط با مفهوم فرهنگ گفتگو اظهار داشت: وقتى دو گروه مذهبى در گفتگو مشاركت مى‏كنند، اين بدان معنا نيست كه بدون چون و چرا از اعتقادات خود دست بردارند. وحدت ايمان و اعتقاد، هدف گفتگو نيست. البته كه اسلام و مسيحيت داراى اعتقادات مشترك بسيارند، لكن در عين حال اختلاف نظر در بعضى نكات بسيار حساس نيز دارند. يكى از اختلاف نظرهاى بسيار حساس و حائز اهميت بين اسلام و مسيحيت اين است كه مسيحيان معتقدند حضرت عيسى فرزند خدا و پادشاه نجات بخش است. در صورتى كه از ديدگاه اعتقادى مسلمانان حضرت عيسى يكى از پيامبران اولوالعزم است و خدا بودن او را رد مى‏كنند. بى‏شك در اين قسمت جايى براى توافق بين مسلمانان و مسيحيان وجود ندارد. شايد اين سؤال پيش آيد كه اگر چنين است پس حاصل گفتگو چيست؟ مسئله اصلى اين است كه انسانها اين فرصت را پيدا كنند تا با تكيه بر نقاط مشترك و عليرغم اختلاف نظرهايشان در كمال صلح و سازش در كنار يكديگر زندگى مسالمت‏آميز و بدون خونريزى داشته باشند. ارزش اين هدف را نبايد دست كم گرفت. اين مى‏تواند همان صلح ابدى باشد كه ما خواهان آن بوده و بدان معتقديم. فيتز جرالد با اشاره به آيه 62 از سوره مباركه مريم يادآور شد: «و در آن بهشت هرگز سخن لغوى نشنوند، بلكه همه گفتارشان سلام و ستايش يكديگر و صلح است». اين يعنى همان صلحى كه در اين دنيا وجود ندارد و حضرت عيسى به حواريون خود آن را مژده داده بود.
وى در ارتباط با چگونگى ايجاد فرهنگ صلح، ابتدا موانع احتمالى بر سر راه ايجاد فرهنگ صلح را برشمرد و گفت:
يكى از اين موانع انديشه بى‏نيازى نسبت به ديگران است. انسان فكر كند حقيقت و واقعيت مطلق است و لذا به هيچ وجه نياز به آموختن ندارد. مانع ديگر ترس و تبعيض است كه هر دو ناشى از كوته فكرى است. انسانهايى كه به اندازه كافى نسبت به دينشان اطلاعات و دانش ندارند، هميشه از برخورد با افكار اديان ديگر در وحشتند. تبعيض نيز ناشى از عدم دانش و اطلاعات است. موارد و موانع ديگر را مى‏توان در عدم آزادى اديان جستجو كرد. فيتز جرالد در ادامه در ارتباط با چگونگى برطرف كردن اين موانع به نكاتى از جمله آزادى و به ويژه آزادى اديان در جوامع بشرى، تقويت حس كنجكاوى، تحسين و احترام نسبت به افرادى كه در راه تحقق بخشيدن به فرهنگ گفتگو و صلح گام برداشته‏اند اشاره كرد و همچنين در پيرامون تقويت مشتركات موجود بين فرهنگها و مذاهب به تفصيل سخن گفت و در پايان اظهار داشت:
همه وظيفه داريم در ارتباط با ايجاد و برقرارى مفاهيم فرهنگ گفتگو تلاش كنيم. پاپ جان پُل دوم به ما يادآور شده‏اند «همه انسانهاى ديندار در جوامع مسيحى لازم است در گفتگو شركت كنند. هر چند اين گفتگوها هميشه در يك سطح و در يك مسير نباشد». وى همچنين اظهار اميدوارى كرد كه رهبران مسلمان نيز مسلمانان را در اين مسير تشويق و ترغيب كنند و افزود: «همه ما و همه انسانها لايق داشتن زندگى صلح آميزيم و لذا همه بايد در اين مسير گام برداريم.»

2- قرآن و ساير مذاهب: كثرت‏گرايى بدون سكولاريسم‏

The)Other&Quran:WithoutPluralismReligions
(Secularismآقاى دكتر ساشدينا استاد برجسته دانشگاه ويرجينيا به عنوان دومين سخنران اظهار داشت:
جهان، امروز به دنبال اصول همزيستى است و بحث و تحقيق پيرامون رابطه سنت و مدارا Tolerance و فراهم آوردن رهنمودى مبتنى بر آموزشهاى دينى براساس مدارا در جوامع چند مذهبى، پروژه دنباله‏دارى است كه از دهه‏هاى گذشته آغاز شده است. ضمناً تلاشهاى متعددى در ارتباط با برخوردهاى كليشه‏اى و ايدئولوژيكى براى رسيدن به كثرت‏گرايى جهانى توسط اساتيد و رهبران جوامع صورت گرفته است، كه گرايش رسيدن بدانها از منظر واژه‏هايى از قبيل «حقوق بشر»، «دمكراسى» و «تحكيم نقش قانون به عنوان موضوعات بى‏ربط و مغاير با اصول واقعى مذهب انجام شده است. در واقع اين حدس كه زبان سنتها غالبا غيرقابل ترجمه‏اند، همان اندازه معتبر است كه زبان نوگرايى و تجدد كه يك واژه كم و بيش خارجى براى اكثريت جهان و مذهب است، غيرشفاف است. تفسير اين واژه‏ها معمولاً با اختلاف نظر و در بعضى از موارد همراه با برخورد است. اختلاف موجود بين مذهب و نوگرايى از ديدگاه انسان، جامعه و جهان غالباً در ميان روشنفكران هر دو گروه اعم از طرفداران نوگرايى يا طرفداران مذهب ناديده گرفته شده است. عدم آگاهى باعث عدم شناخت و در نتيجه طرح اتهامات متقابل از سوى طرفين شده است كه غالباً به صورت منابع ترس و نگرانى خيلى راحت و سريع به تنفر تبديل مى‏شود.
واژه كثرت گرايى به صورت يك كلمه اغواكننده در نظم نوين جهانى و يك واقعيت ستايش‏آميز در جهانى كه ما در آن زندگى مى‏كنيم درآمده است. جهانى كه متشكل است از گوناگونيهاى فرهنگى، سيستمهاى عقيدتى و استانداردهاى متفاوت اخلاقى، كه اگر اختلافات موجود به نحوى اصلاح نشوند جهان را با خطر نابودى مواجه خواهند كرد.
برخوردهاى بى‏پايان بين مسيحيان و مسلمانان، هندوها و سيكها، تاميل‏ها و بودائيست‏ها و همچنين بيرحمى هايى كه عليه انسانهاى بيگناه صورت مى‏پذيرد موجب بى‏بها شدن ارزشهاى انسانى انسانها بدون توجه به مذهب، نژاد و فرهنگ آنان شده است.
آنچه بشريت امروز بيش از پيش نيازمند آن است همين شناخت مذهب، فرهنگ و مسايل اختلافى با ديگران است.
وى ضمن تأكيد مجدد بر افزايش گفتگو ميان رهبران و اساتيد مسلمان و مسيحى متذكر شد: وقتى گفتگو در سطوح مقامات رسمى صورت مى‏پذيرد، آيا توده مردم از آن باخبرند؟ اين همانجايى است كه گفتگو و احترام متقابل مفهوم پيدا مى‏كند و بايد تأثير بگذارد. «گفتگو بدون در نظر گرفتن و رعايت شأن و احترام متقابل و برابرى مفهوم ندارد». دكتر ساشدينا همچنين افزود: مفهوم كثرت‏گرايى در ذات متون اسلامى است. زيرا اسلام در خلاء اديان ظهور نكرد، بلكه اسلام در درون و در بطن فرهنگها از جمله مسيحيت، يهوديت، زردشتى و ساير باورهاى دينى و فرهنگى تبلور پيدا كرده است. ليكن آنچه مسلم است، مسيحيت و اسلام هر دو بايد بر تفكر برتر انگارى خويش فائق آيند. تنها پيروانى كه اين خود برتر بينى را در خود زدوده‏اند نجات خواهند يافت و مابقى مورد سرزنش قرار خواهند گرفت. خود برتر بينى هم از ديدگاه كتاب مقدس انجيل و هم از ديدگاه قرآن كريم منع و سرزنش شده است.
وى همچنين يادآور شد: من وظيفه خود مى‏دانم كه مسلمانان را نسبت به مفاهيم قرآنى آشنا سازم. اين سخنران در اهميت احترام به پيروان مسيحيت و يهوديت و ساير مذاهب، اظهار داشت: زمانى كه مصر توسط داماد و پسرعموى پيامبر(ص) فتح شد، اكثر جمعيت مصر را مسيحيان تشكيل مى‏دادند. آن حضرت در نامه‏اى به استاندار (والى) مصر تاكيد نمودند كه قلب خود را در برخورد با مردم به رحم و مروت آلايش ده و در مقابله با آنان عشق و جوانمردى را پيشه كن زيرا يا در دين با تو برادر يا در خلقت با تو برابرند. دكتر ساشدينا در ارتباط با اهميت گفتگو افزود: مسلمانان و كاتوليكها بايد در ارتباطشان پا را فراتر از گفتگو نهاده و بكوشند نسبت به هم شناخت پيدا كنند و همزمان با گفتگو، مسلمانان و كاتوليكها بايد دست به يكديگر داده و بر اساس اخلاق مشتركى كه همه ما به آن پايبند و معتقديم، ضمن كمك به افراد نيازمند در ايجاد عدالت نيز بكوشند.

كنفرانس‏ انديشه و سخن در باب خدا

كنفرانس انديشه و سخن در باب خدا (جهانى شدن و گفتگو در باب الهيات) به مدت 10 روز از 19 تا 29 ماه مارس در دانشگاه وين برگزار شد. سؤالات اساسى كنفرانس، بررسى مشكلات ذهنى و زبانى در باب خدا و هدف آن يافتن هويت جهانى براى الهيات در عصر جهانى شدن و پيدا كردن راهى در جهت گفتگوى بين اديان بود برگزار كنندگان اصلى كنفرانس دانشگاه وين (اتريش) دانشگاه Leuwenبلژيك و پاريس فرانسه بودند و با حمايت مالى اتحاديه اروپايى برگزار شد. 40 نفر از اساتيد برجسته الهيات از سراسر اروپا دعوت شده بودند و از خارج اروپا تنها 3 نفر از استادان با ارائه مقاله شركت داشتند كه عبارت بودند از يك استاد دانشگاه بوستون آمريكا، يك استاد دانشگاه اوتاواى كانادا و دكتر قاسم كاكايى از دانشگاه شيراز ايران. جمعاً 27 مقاله در جلسات اصلى كنفرانس ارائه شد كه مقاله دكتر كاكايى در روز چهارشنبه 28 مارس يكى از آنها بود و بسيار مورد استقبال استادان و دانشجويان قرار گرفت. در هر روز سه سخنرانى انجام مى‏شد و يك نفر از اساتيد برجسته به نقد و بررسى اين سه سخنرانى مى‏پرداخت. سپس دانشجويان در 6 گروه 15 نفرى تقسيم مى‏شدند و به مباحثه درباره سخنرانيهاى انجام شده مى‏پرداختند و سؤالات خود را جمع‏بندى مى‏كردند. پس از آن مجدداً همگى در سالن كنفرانس جمع مى‏شدند و نماينده هر گروه از دانشجويان سؤالات آن گروه را مطرح مى‏كرد. آنگاه اساتيدى كه سخنرانى كرده بودند هر يك به طور جداگانه به نقد ناقد و سؤالات دانشجويان پاسخ مى‏دادند. همچنين بعدازظهرها دانشجويان دكترى در گروههاى جداگانه به ارائه مقاله مباردت مى‏كردند. استادان هم بنا به علاقه خود در يكى از اين گروهها شركت مى‏كردند و به نقد مقاله‏هاى ارائه شده از طرف دانشجويان و نيز راهنمايى آنان مى‏پرداختند. مباحث ارائه شده در زمينه گفتگوى بين اديان، الهيات تطبيقى و نيز پلوراليزم دينى بيش از همه مورد توجه و چند و چون قرار گرفت. اساتيد شركت‏كننده از كشورهاى زير بودند:
اتريش، بلژيك، فرانسه، لهستان، سوئد، مجارستان، رومانى، هلند، آلمان، استونى، انگليس، ايرلند، پرتغال، اسپانيا، كانادا، ايران، آمريكا و اسلواكى.

سمينار «مشاركت علوم و فناورى در زمينه‏ بارورى انسانى و ابعاد اخلاقى‏ حقوقى، روانى و اجتماعى آن»

سمينار بين المللى «اسهام العلوم و التقنيات فى ميدان الانجاب البشرى، ابعاده الاخلاقيه و القانونية و النفسية و الاجتماعية» (مشاركت علوم و فناورى در زمينه بارورى انسانى و ابعاد اخلاقى حقوقى، روانى و اجتماعى آن) در تاريخ مى/ 2003 به همت مؤسسه پژوهشهاى اسلامى و علوم انسانى ملك عبدالعزيز و وزارت اوقاف و امور اسلامى و با حضور جمعى از انديشمندان مسلمان ازكشورهاى مغرب، سودان، الجزاير، ليبى، سوريه، پاكستان، امارات عربى متحده، عربستان سعودى، فلسطين، هند و جمهورى اسلامى ايران در دارالبيضاء مغرب برگزار گرديد.
اين سمينار دو روزه آخرين پژوهشهاى پزشكى و آزمايشهاى انجام شده در زمينه بارورى و احكام شرعى پيرامون آن مورد بحث و بررسى قرار گرفت.
حجت الاسلام و المسلمين حسن جواهرى با ارائه دو مقاله با موضوعهاى:
1 - الاستتئام و الاستنساخ‏
2 - المواكبة الشرعية لمعطيات الهندسية الوراثية
به نمايندگى از جمهورى اسلامى‏ايران در اين سمينار شركت كردند.
جلسات علمى سمينار: بارورى تقويت شده طبى‏
اولين سخنران اين جلسه، آقاى موريس عدجيحان، مدير سابق گروه نازايى دانشگاه پاريس بود كه مقاله‏اى با عنوان «الجوانب السريرية و الاخلاقية للحاجيات فى مجال الانجاب المدعوم طبيا» ارائه كردند.
خانم بانعمار، مدير آزمايشگاه بيولوژى رباط، سخنران ديگر سمينار بود كه توسط پخش تصاوير تلويزيونى مباحث خود را ارائه كرد.
سخنران ديگر جلسه اول، خانم جنوفييف ديليس دى بار سوفال (تحليل‏گر روانشناس در پاريس) بود كه مقاله‏اى با عنوان «القصوبات النفسية المرتبطه بمسارات الانجاب المدعوم طبيا» ارائه كردند.
در پايان جلسه اول، مناقشات علمى پيرامون موضوعهاى مطرح شده از سوى حاضرين ارائه گرديد.
جوانب جامعه‏شناسى و حقوق پيرامون بارورى تقويت شده طبى‏
در دومين جلسه، خانم «دومينيك مهل» مدير پژوهشهاى مركز بررسى تحركات اجتماعى در پاريس با ارائه مقاله‏اى با عنوان «الانجاب المدعوم طبيا يسأل الاسره» و آقاى جاك مونتاخوت، مدير پژوهشگاه تحقيقات و بررسى‏هاى تطبيقى در زمينه بارورى و مسايل جنسى با ارائه مقاله‏اى با عنوان «الدعم الطبى للانجاب عبر القوانين و الحدود (تجربيات فرانسه)» به ترتيب به بيان نظرات خويش پرداختند.
در سومين جلسه نيز دو مقاله با موضوعهاى «تدويل الاخلاقيات و القواعد الخاصه بمجالات العلم و التكنولوجيا» و «ماوراء التشخيص السابق على الولادة فى رصانات حالية: فى الصحة العمومية» به ترتيب از سوى آقايان: فيليپ كريليسكى، مدير پژوهشگاه پاستور پاريس، و مارى هيليمن باريزو استاد فلسفه دانشگاه لافال كيبيك ارائه گرديد.
در چهارمين جلسه خانم انافاغوراجون، استاد فلسفه علوم بيولوژى و پزشكى در كالج دو فرانس پاريس، مقاله‏اى با عنوان «التبعات الاخلاقية للابحاث الجارية فى مجال الخلايا المستنسخة و تقينة نقل النواة»، آقاى جان فرانسو كلانج، استاد اخلاق دانشكده بيولوژى پروتستانى دانشگاه مارك بلوخ استراسبورگ مقاله‏اى با موضوع «الاديان و التقنيات الجديدة فى مجال الانجاب» و آقاى جان بول عمال از پاريس، مقاله‏اى با موضوع «التشخيص السابق على الولادة / الجوانب الاخلاقية» و آقاى دكتر صادق بلوسين، مقاله‏اى با موضوع «تجربه اللجنة الاستشارية الوطنية للأخلاقيات» به اين سمينار ارائه كردند.
در پايان اين جلسه آقاى على بن مخلوف، استاد دانشگاه پاريس گزارش نهايى جلسات پزشكى را ارائه كردند.
در پنجمين جلسه دو مقاله ارائه شده از سوى جمهورى اسلامى ايران مورد بحث و بررسى ومناقشه قرار گرفت.
موضوعات پزشكى ارائه شده از سوى انديشمندان فرانسوى و آلمانى پيرامون بچه‏هايى كه در خاج از رحم پرورش داده مى‏شوند، بيشترين مباحث را به خود اختصاص داده بودند. همچنين بحث حجت الاسلام و المسلمين جواهرى درباره حرمت از بين بردن نطفه‏هاى منعقد شده انسانى (مضغه) كه در دمايى برابر با 180 درجه زير صفر نگهدارى مى‏شوند انعكاس بسيارى در بين اطباء داشت زيرا آنان ثابت كرده‏اند كه در مضغه نوعى از حيات انسانى وجود دارد. در روايات هم آمده است كه ابتداى خلقت انسان مضغه است لذا از بين بردن آن جايز نيست.

همايش مردمسالارى دينى‏

همايش مردمسالارى دينى روز 8/3/82 در تالار امام خمينى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى از اساتيد حوزه و دانشگاه درباره وجوه مختلف مردمسالارى دينى و راهكارهاى آن برگزار گرديد.
حجة الاسلام و المسلمين محسن قمى، يكى از سخنرانان اين همايش با تأكيد بر اين نكته كه نقد دموكراسى تطهير ديكتاتورى نيست به بيان علل عدول نظام جمهورى اسلامى از معناى مصطلح دموكراسى پرداخت. وى گفت: "خود دموكراسى در معناى خود دچار ابهاماتى است و انواع مختلف دموكراسى در جهان وجود دارد كه هر كدام خود را دموكراسى مى‏داند، رئيس نهاد نمايندگى ولى فقيه در دانشگاه‏ها سپس به معرفى و بررسى مشكلات نظرى انواع دموكراسى پرداخت و افزود: «ليبرال دموكراسى به معناى «عمل به آنچه اكثريت گفت» نيست، بلكه به اين معنا كه «اگر اكثريت آنچه را كه ما مى‏خواهيم گفت» است آقاى قمى متذكر شد: تفاوت مردمسالارى دينى با دموكراسى غربى در آرمان‏هاى و اهداف است و واضح است كه ارزشها در دموكراسى غربى قابل نهادينه شدن نيستند.» وى در پايان تأكيد كرد: «مردم در برابر خدا مسئوولند و اين مسئوليت با داشتن حق رأى فرق مى‏كند.»
در اين همايش همچنين حجت الاسلام سيد احمد خاتمى عضو هيأت رئيسه مجلس خبرگان و آيت اللّه محمد تقى مصباح يزدى سخنرانى كردند.
آيت اللّه مصباح يزدى با طرح اين سئوال كه «رابطه دموكراسى با اسلام چگونه رابطه‏اى است؟» انواع اين روابط را برشمرد. افزود: «مفهومى كه در دموكراسى كشورهاى غربى است يك مفهوم سلبى را به دين منتسب مى‏كند: يعنى آراء مردمى كه غير دينى باشد!»
ايشان تأكيد كرد: «به نظر من راه درست اين است كه ابتدا مفاهيم را درست تبيين كنيم. هنوز مفهوم واحدى از دموكراسى در بين نيست. حتى ما بايد دين را هم معنى كنيم. اگر ما اين دو مفهوم را تبيين نكنيم صد سال هم كه بحث كنيم فايده‏اى ندارد.»
حجت الاسلام خاتمى طى سخنان خود ضمن بررسى مردم سالارى دينى و خصوصيات قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران گفت: «هفت عنصر وجود دارد كه بدون آنها مردمسالارى دينى محقق نمى‏شود: 1-پذيرش حاكميت دين. 2 - نفى استبداد 3 - مشاركت مردمى در حكومت 4 - كنترل دولتمردان 5 - رضايت مردم 6 - گسترش بال رحمت بر همه مردم (خودى و غير خودى ندارد) و 7 - مردمى بودن حاكم.

برگزارى‏ كنفرانس جهانى علماى اسلامى‏

«كنفرانس جهانى علماى اسلام» با حضور 900 نفر از علما، روشنفكران، انديشمندان و پژوهشگران اسلامى 33 كشور جهان در مالزى برگزار شد.
بررسى اين كنفرانس، به منظور ايجاد يك دبيرخانه دايمى به عنوان مركز علماى جهان اسلام و هم‏چنين، چالش‏هاى رو در روى كشورهاى اسلامى برپا شده و در آن 22 مقاله از علما و انديشمندان اسلامى در زمينه‏هاى مختلف ارائه گرديد. گفتنى است، اين كنفرانس كه با سخنان ماهاتير محمد، نخست‏وزير مالزى گشايش يافت، و با صدور قطعنامه‏اى به كار خود پايان داد. علماى اسلام در اين كنفرانس تروريسم را محكوم و آن را عامل خدشه‏دار شدن چهره دين معرفى كردند. در اين همايش 3 روزه هم‏چنين انديشمندان اسلامى خواستار ممنوع ساختن انتشار كتاب‏هاى افراطى شدند.

چهارمين اجلاس كارشناسى‏ سازمان كنفرانس اسلامى‏

چهارمين اجلاس كميته كارشناسى سازمان كنفرانس اسلامى اواخر تيرماه سال جارى با عنوان «بررسى چالش‏هاى روياروى امت اسلام در قرن 21» با حضور شخصيت‏هاى سياسى و فرهنگى هشت كشور اسلامى در تهران گشايش يافت.
اين نشست چهارروزه با هدف مقابله با چالش‏هاى فكرى و روانى، بررسى قطعنامه پايانى شانزدهمين كنفرانس بين‏المللى وحدت اسلامى، پيدا كردن راههاى مقابله با تهاجم تبليغاتى عليه اسلام و مسلمانان و غلبه بر چالش‏هاى سياسى، اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى جهان اسلام برگزار شد.
آيت‏الله «محمدعلى تسخيرى» در مراسم گشايش اين اجلاس گفت: سازمان كنفرانس اسلامى، به منظور مقابله با چالش‏هاى فكرى موجود، با تشكّل‏ها و گروه‏هاى اسلامى، همكارى و تعاون دارد. در اين نشست، متفكرانى از كشورهاى مصر، عربستان سعودى، اردن، سودان، ليبى، تونس، مغرب و جمهورى اسلامى ايران براى رفع مشكلات جهان اسلام، همفكرى كردند.

دين و دموكراسى‏ تجربه شرق و غرب‏

كنفرانس‏هاى جهانى از اين جهت كه محل گردآمدن انديشمندان مناطق مختلف جغرافيايى و فكرى هستند، همواره كانون عرضه نوآورى‏هاى متفكران بوده‏اند. حوزه دين و انديشه دينى نيز از موضوعاتى است كه سهم قابل توجهى از همايش‏هاى جهانى را به خود اختصاص داده است. دين و دمكراسى ؛ تبادل تجربيات ميان شرق وغرب، موضوع همايشى بود كه با تشريك مساعى نهادهايى چون مركز مطالعات اديان جديد ايتاليا (CESNUR و مركز مطالعات و تحقيقات اديان دانشگاه ويلنيوس VilniusUniversiry) و مركز تحقيقات و اطلاعات اديان جديد (NRRIC) چندى پيش به تاريخ 10 تا 12 آوريل (23-21 فروردين) در شهر ويلنيوس ليتوانى برپا شد. اين كنفرانس از سلسله همايش‏هاى سالانه‏اى بود كه نهادهاى پژوهشى در عرصه جنبش‏هاى نوپديد دينى، باعنوان كنفرانس بين المللى سال 2003 برگزار كردند. پيش از اين نيز چندين كنفرانس سالانه از سوى همين گونه نهادها در امريكا، بلژيك و انگلستان برگزار شده بود. در سال 2004 نيز اين كنفرانس سالانه در تگزاس امريكا برگزار مى‏شود.

درباره برگزار كنندگان‏

از دهه 1960 به اين سو كه مطالعات اديان جديد يا به تعبيرى جنبش‏هاى نوپديد دينى شكل گرفت. بسيارى از دانشگاه‏هاى حوزه علوم انسانى در برنامه دپارتمانهاى اديان و الهيات خود موضوعى را براى آموزش و پژوهش در نظر گرفتند كه مطالعه اديان جديد نام گرفت. با گذشت زمان و ظهور نيازهاى جديد براى مطالعه جدى‏تر و فراگيرتر اين پديده رو به رشد، مراكز مستقلى در نقاط مختلف جهان بويژه غرب و بطور اخص امريكا و انگليس تأسيس شد و اين پديده‏اى (انگلو -امريكن) نام گرفت چون رشد چشمگيرى در اين دو كشور داشته است. شمار زياد و در حال رشد اديان جديد و سرعت گسترش آنها و حوادث و وقايعى كه پيرامون آنها رخ داد، عكس العمل‏هاى متفاوتى در پى داشت. اين واقعيت بسيارى را واداشت كه به بررسى پديدار شناختى اين مهم بپردازند و اين بررسى‏ها در عرصه پژوهش به توليد انبوهى از نوشته‏ها در قالب كتاب و مقاله انجاميد و در عرصه ارتباطات و اطلاع رسانى، پايگاه‏هاى اطلاعاتى و اينترنتى قوى تأسيس شد و ار ايجاد ساختارها و سازمان‏هاى مطالعاتى به مجموعه‏اى از نهادهاى مستقل و خاص كه به تحقيق و پژوهش در اين عرصه مى‏پردازد منتهى شد. در سراسر جهان غرب افرادى دست به تأسيس مراكز آموزشى و پژوهشى و اطلاع رسانى درباره اين پديده زدند. در انگلستان كسانى چون خانم الين باركر با احساس ضرورت ايجاد مركزى مطالعاتى واطلاع رسانى، با همكارى وزارت كشور و كليساى انگلستان، مركز اطلاعات مربوط به اديان جديد (INFORM) را تأسيس كرد. در شهر تورين ايتاليا، دين‏پژوه سرشناس اين عرصه دكتر ماسيمو اينتروويگنه، مركز مطالعات و تحقيقات اديان جديد (CESNUR) را تأسيس كرد كه وب سايت آن از مهم‏ترين منابع اطلاعاتى درباره اديان جديد است و خود اين نهاد در برگزارى كنفرانس‏هاى بين المللى نقش بسيار مهمى ايفا مى‏كند. اين گونه نهادها با همكارى دپارتمان‏هاى اديان و مراكز دين پژوهى ديگر كشورها به برگزارى اجلاس سالانه اقدام مى‏كنند كه كنفرانس بين المللى سال 2003 نمونه‏اى از آن است. از چهره‏هاى سرشناس عرصه دين پژوهى و جامعه‏شناسى دين و بويژه مطالعات اديان جديد و جنبش‏هاى نوپديد دينى مى‏توان از كريسايدز،گاردون ملتون، الين باركر و ماسيمواينتروويگنه ياد كرد كه غالباً مديريت اين نشست هاى سالانه را به عهده داشته‏اند.
مقالات در كنفرانس دين و دمكراسى ؛ تبادل تجربيات شرق و غرب، 38 عنوان مقاله ارائه شد. در ميان مقالات ارائه شده عناوينى به چشم مى‏خورد كه موضوع آنها در نگاه نخست، بسيار خاص و مربوط به كشور و يامنطقه‏اى معين است اما با توجه به موضوع اصلى كنفرانس (دين و دمكراسى) در تحليل‏هاى كلان، به كار محققان و پژوهشگران عرضه دين مى‏آيد. برخى از مقالات اين همايش، ذيل عنوان مطالعه اديان جديد و برخى ديگر در حوزه مطالعات عام دينى، در عرصه موضوعى دين و دمكراسى مى‏گنجد. عناوين مهم‏ترين مقالات اين همايش به شرح زير است:
1. نقش كليساها در ساخت جامعه مدنى در مجارستان، سوزانا بوگر Zsuzanna)
(Bogre 2. تغيير آيين و ذهنيت ؛ شكل‏گيرى جنبش از (Oaza) و تحولات اجتماعى در لهستان، استر پيركامپ‏
مبارزه با سه: فرقه‏ها (Cults)، فكاهى (Comics) و كمونيست‏ها؛(Communists)نقدى بر فرهنگ عمومى به مثابه خاستگاه جنبش ضد فرقه‏اى معاصر، ماسيمو اينتروويگنه‏
4. آزادى دين، آزادى از دين و احترام براى عقايد دينى، گيدون ساپير
5. آزادى دين و وجدان در لهستان ؛ رؤيا يا واقعيت، كاتارزينازاى لينسكا
6. خط مشى فرانسه در قبال (فرقه) از زمان سقوط دولت سوسياليستى، رگيس دريكبرگ.
7. اسلام،(جنبش) عصر جديد و اديان حاشيه‏اى دراندونزى: معانى در حال دگرگونى تكثرگرايى دينى‏
8. قرائيم و قرائيسم: تحولات اخير: ميخائيل كيزيلف‏
9. دلايل ممكن براى عدم تساهل اديان توحيدى، فردليك لاموند
10. (جنبش) عصر جديد و بنياد گرايى، تادئوس داكتر
11. گفت وگو ميان (جنبش) عصر جديد و كليساهاى پروتستان در هلند، ريندركراننبرگ‏
12. (جنبش) عصر جديد و جناح راست لهستان، زبيگنيوميكلجكو
13. خصوصيت (جنبش) عصر جديد در يك كشور كاتوليك ؛ بررسى موردى در كشور انگلستان، دروتاهال‏
14. سنخ‏شناسى جنبش‏هاى نوپديد دينى و نشانه‏هاى آزمودنى آنها، تادئوس داكتر
15. ديدگاه‏هاى جنبش‏هاى نوپديد دينى درباره جامعه مجارستان، پيترتوروك‏
16. يادداشت هايى بر دين آيوميست، مى‏يرلوييجى زوكاتلى‏
17. افراطى گرى در جنبشهاى نوپديد دينى: چشم انداز روسى، ورونيكا كراوچوك‏
18. اتحاديه يا جدايى؟ سان ميونگ مون و خاستگاه‏هاى كليساى اتحاد جورج كريسيدس‏
19. شيطانيسم اينترنتى لهستان، رافائل اسموكزينسكى‏
20. دين و دمكراسى بعد از جنگ عراق، ماسيمواينتروويگنه‏
21. فرهنگ پسا مدرن: تغييرات در ديندارى و معنويت، مائيجى كاله‏
22. نقش دين در ظهور جامعه مدنى در ليتوانى، آندرياس ماويكاس‏
23. ابعاد جامعه شناختى ديندارى و تعليم و تربيت در روسيه، اينا نالتوا
24. جوامع دينى به مثابه گروه‏هاى ذينفع، ماريا رويتكو
25. بستر وبرخى تنگناهاى مربوط به مديريت مطالعه قانونى دين‏هاى اقليت در اسلونى، گئورگ لسجاك‏
26. كليسا، جامعه و اقليت‏هاى دينى در اكراين، الكساندر مايستر
27. تصوير فرقه‏ها در نشريات فرا -كاتوليك لهستان، مونيكا ميلواسكا
28. (شبه دين )رئيكى،آندريا منگوتو
29. سنتى و غيرسنتى: پارادكس‏هاى همزيستى، مارينا وروژا
30. پديده ارتدكسى اكراينى: ريشه‏هاى بين تمدنى، پيشينه‏هاى هويت بخش و چشم اندازهاى قضايى، آندريچ يوراش‏
31. تصويرى از جست وجوگرى جوانان اكراينى براى يافتن تعالى، ساراباورس‏
32. دانش مسيحى درلتونى: آيا آخرين مانع برداشته شد؟، نيكاندر ژيلس‏

پي نوشت

1- چشم‏انداز ارتباطات فرهنگى، ش 2 .